De foto van Elsa, gemaakt tijdens de redding in oktober 2017, is wereldwijd heel veel gedeeld. Een kaal kipje met een bloedende cloaca prolaps vanwege het vele eieren leggen: veel mensen werden geraakt door dit beeld. Inmiddels is Elsa gelukkig flink opgeknapt! Ze heeft direct een implantaat gekregen om te stoppen met eieren leggen. De foto van haar bloedende lijfje maakt duidelijk dat het stoppen met eieren leggen voor haar prioriteit en levensreddend was; hiermee werd gezorgd dat de prolaps niet weer terug kwam en haar legsysteem rust kreeg. Ook heeft ze inmiddels genoeg veren gekregen om met deze winterse kou lekker buiten te kunnen scharrelen. Samen met haar geredde zusjes heeft ze kennisgemaakt met gered haantje Casper en ze vormen met z’n allen een leuk groepje.
De levenslange zorg voor Elsa (en de andere kipjes met dit soort problemen) is prijzig: zij zal de rest van haar leven implantaten moeten krijgen. In onze opvang krijgt elke kip die dat nodig heeft levenslang medische zorg, ongeacht de kosten. Daarom is sponsoring van deze kipjes heel erg welkom! Wil je ons financieel een steuntje in de rug geven? Hier lees je hoe dat kan: https://exlegkipjes.nl/wat-kan-jij-doen/steun-de-kippen-in-de-opvang/donatie/
Het complete verhaal van de prolaps van Elsa is prachtig verwoord door de website “Poultry DVM”,: een website die zich richt op het geven van informatie over medische aandoeningen bij met name kippen en eenden. Wij hebben hieronder een vertaling van hun artikel geplaatst, de link naar het originele artikel vind je hier.
“Elsa’s cloaca prolaps
Het was een zaterdagochtend halverwege oktober toen Elsa en haar zussen — Miranda, Lara en Louise, gered werden van de slacht. Gedurende het afgelopen anderhalf jaar legde Elsa eieren voor een commerciële legkippenboerderij. Willem Bobbink en Liane Morsink hebben zulke reddingsacties gedaan sinds ze hun micro-opvang, Ex-Legkipjes, in 2011 zijn begonnen. De opvang bevindt zich in het noorden van Nederland, in een kleine boerderij met wat land, waar ze geredde dieren opvangen; voormalige legkippen in het bijzonder.
Toen Willem en Liane Elsa voor het eerst zagen, zagen ze een ernstig vermagerde, uitgedroogde en verhongerde hen. Ze beefde ook erg, want ze had amper veren om haar fragiele lijfje warm te houden. De kleine hen was erg rusteloos, nerveus en bang voor mensen. Ze laadden 13 hennen in een krat en zetten ze in hun auto. De andere hennen werden geplaatst bij adoptanten.
Elsa en haar zussen in het krat, onderweg naar veiligheid
Ondanks dat het weekend was, stopten Willem en Liane op de terugweg bij hun vaste dierenartsenpraktijk – Dierenkliniek Makatsi. Ze hadden hun dierenarts, Dr. Shirley Hendriks, voortijd al gesproken over hun geplande reddingsactie. Ze was voorbereid en klaar voor hun aankomst, en dat in het weekend welteverstaan!
Naar aanleiding van eerdere bevrijdingen wisten Willem en Liane dat de meeste hennen die gered werden, altijd in slechte gezondheid verkeerden. Dit komt omdat legkippen van tegenwoordig gefokt worden om een buitensporige hoeveelheid eieren te leggen (meer dan 300 eieren per jaar). Hun lichamen zijn echter geschikt om maximaal 20 eieren te leggen per jaar, vergelijkbaar met hun voorouder de Rode Kamhoen.
Inspelend op de problemen omtrent hun voortplantingsorganen, staan Willem en Liane erop dat elke hen een veterinair onderzoek ondergaat bij Dr. Hendriks om hun algehele gezondheid vast te kunnen stellen
Bij de dierenarts aangekomen, openden Willem en Liane het krat om vast te stellen welke hen als eerste onderzocht zou worden. Ze zagen meteen dat er een plasje bloed op de bodem van het krat lag. Al snel werd duidelijk dat een van de hennen bloedde uit haar cloaca— ze had een cloaca prolaps. Wanneer dit gebeurt bij kippen, wordt het door kippenhouders vaak omschreven alsof ‘haar ingewanden naar buiten komen’. Dit was het geval bij Elsa, die met spoed naar binnen en op Dr. Hendriks’ operatietafel gebracht werd.
Elsa wordt onderzocht door Dr. Hendriks
Dr. Hendriks heeft Elsa’s blootgelegde weefsel schoongemaakt en uitgespoeld met een steriele zoutoplossing. Daarna werd de cloaca gehecht om een volgende prolaps te voorkomen. Om het leggen van eieren te voorkomen (gezien dit het risico op een cloaca prolaps, evenals enkele andere levensbedreigende voortplantingsorgaangerelateerde aandoeningen, vergroot), kreeg ze een 4,7mg deslorelin (Suprelorin®) implantaat.
Elsa wordt schoongemaakt
Willem en Liane gebruiken normaliter de 9.4mg implantaten voor hun hennen (deze werken langer, en helpen om het risico op voortplantingsgerelateerde aandoeningen in de tijd tussen implantaten te verminderen). Echter sinds Elsa al zware stress ondervond vanwege haar prolaps, werd besloten dat een lager gedoseerd implantaat minder ingrijpend zou zijn voor haar lichaam.
Elsa bleef de volgende twee dagen bij de dierenarts zodat Dr. Hendriks haar goed in de gaten kon houden. Mocht ze een ei leggen voor het implantaat begon te werken, zou dat wederom kunnen zorgen voor een prolaps.
Twee dagen later, toen het effect van het implantaat merkbaar was (Elsa legde geen eieren meer), kreeg ze groen licht om de dierenkliniek te verlaten. En zo was ze onderweg naar haar nieuwe huis bij Willem en Liane.
Aanvankelijke quarantaine en ondersteunende zorg
Bij aankomst thuis, voegde Elsa zich bij haar zusters in de keuken. Elk van ze zat in haar eigen konijnenkooi gevuld met hennepstro, hooi, vers water en voedsel. ’s Nachts kregen Elsa en Louise (een van de andere geredde hennen die zich ook niet lekker voelde) een warmtelamp. Gezien Louise ziek was en Elsa amper veren had, hadden ze extra warmte nodig.
Elsa rust binnen uit
Van alle geredde hennen had Elsa de minste veren op haar lijf, dus ze genoot merkbaar van de warmte van de lamp. Ze genoot er zo van dat ze, zo gauw als hij aanging ’s avonds, er naartoe liep en met gespreide vleugels ging liggen—alsof ze aan het zonnebaden was!
Introducties
Na twee weken non-stop binnen geweest te zijn, werden Elsa en haar zussen geïntroduceerd in hun buitenverblijf. Echter, gezien het oktober en best fris was en de meiden niet gewend waren om erg actief te zijn (het afgelopen anderhalf jaar hebben ze samen in een kleine kooi gezeten), werden ze geleidelijk en voor korte periodes buiten gelaten om te kunnen wennen. Vanwege dat hun verendek was nog wat plukkerig was, vooral dat van Elsa, werden ze eerst in een groentekas gelaten waar het, wanneer ’s middags de zon scheen, nog relatief warm was, wat ideaal was voor ze. Gedurende de volgende week werden Elsa en haar zussen dagelijks een middag in de kas gelaten om wat te kunnen scharrelen.
Gedurende deze tijd maakten de dames kennis met Casper, een vrijgezelle haan die ze onder zijn hoede mocht gaan nemen. Echter, zoals met elke nieuwe relatie, moet je niet te hard van stapel lopen als je wilt dat hij duurzaam wordt. Casper werd buiten gelaten in de ren die om de kas heen lag zodat ze elkaar konden zien en horen en elkaar rustig konden leren kennen, maar zonder direct contact.
Elsa scharrelt tussen het groen (links) en Casper gluurt naar de meisjes (rechts)
Op de eerste dag kregen de hennen een uur om te scharrelen. Sinds dit de eerste keer is dat ze de kans kregen voor wat lichaamsbeweging, was een uur lang genoeg. Elsa en haar zussen waren naderhand helemaal gesloopt! Elke dag kregen een paar minuten extra bij hun scharrelsessies.
Met de koude winter voor de deur, kreeg Elsa een kleine fleecetrui voor extra warmte tijdens haar scharrelsessies. Uiteindelijk droeg ze hem ’s nachts ook, als vervanging voor de warmtelamp.
Elsa in haar schattige fleecetruitje!
Allemaal bij elkaar
Aan het begin van de vierde week werden de hennen permanent naar buiten verhuisd, met Casper in dezelfde ren. De overgang ging soepeltjes en zonder verrassingen of problemen. Sterker nog, dit was de makkelijkste integratie die Willem en Liane ooit meegemaakt hebben met kippen. Casper is, zoals de meeste hanen, dol op zijn werk. Hij zorgt met plezier voor zijn dames. Hij vertelt ze waar de lekkerste hapjes liggen, zingt elke ochtend een lied, let constant op ze en hij is een uitmuntend bemiddelaar bij elk conflict dat de dames onderling hebben.
Het hele koppel scharrelt samen buiten (links) en Elsa op verkenning met haar zussen (rechts)
Casper’s achtergrond
Iets meer dan een jaar geleden werden Casper en zijn broer Storm gevonden in het bos, waar ze achter gelaten waren, flink ondervoed. Hun kroppen zaten vol zand, hun ingewanden zaten vol cocci en wormen en hun koppies zaten onder de teken. Het was een wonder dat ze het overleefd hadden, met alle roofdieren die daar leven. Willem en Liane adopteerden ze, en bouwden een aparte ren voor ze waar ze samen als een vreedzaam vrijgezel stel leefden. Afgelopen zomer is Storm overleden, ondanks de beste pogingen van Dr. Hendriks om hem te redden.
Huidige stand van zaken
‘s Nachts slapen Elsa en de andere kippen in hun goed beveiligde nachthok, waar een laag hooi op de grond helpt om ze warm te houden. Hoewel het hok stokken heeft, duurde het een paar dagen voor ze doorhadden hoe ze die konden gebruiken. Elsa was eigenlijk de eerste die het uitvogelde, geen van ze had ooit in hun leven een stok gezien!
Elsa op stok (links) en Elsa die haar haar avontuurlijke kant laat zien (rechts)
Elsa is een vriendelijke kleine kip die Willem en Liane heeft leren vertrouwen sinds haar aankomst in de opvang. Ze brengt graag tijd door met haar mensen en zelfs vrij in het begin toen ze nog een trui aan moest, bleef ze rustig op schoot zitten tot ze aangekleed of uitgekleed was. Sommige andere hennen waren niet zo makkelijk te hanteren, en zijn nogsteeds wat meer schuw. Zoals Liane haar beschrijft: ‘Elsa is erg nieuwschierig naar haar nieuwe wereld, ze is erg lief en prinses-achtig, maar nog steeds avontuurlijk’.
Liane met Elsa
Waarom ze ex-legkippen redden
Liane: ‘We genoten al erg van ze, en van het zorgen voor ze, maar het viel ons op dat de hennen niet erg oud werden: na een jaar waren de eerste twee al overleden. Dit was erg triest en verontrustend. Eerst dachten we dat het door het doorfokken kwam van dit ras en het zware begin van hun leven, en dat er weinig aan te doen was. Maar toen leerden we meer en meer mede-kippenredders kennen in meerdere landen, waar mensen al veel langer ex-legkippen opvangen. We hebben een hoop geleerd over hun gezondheidszorg en in het bijzonder over de impact die voortplantingsgerelateerde problemen op deze meiden kunnen hebben. Rond die tijd leerden we ook onze huidige dierenarts kennen en zijn we begonnen met het gebruik van Suprelorin implantaten voor eigerelateerde problemen’.
‘Ook leerden we om een hoop gezondheidsproblemen te herkennen voor ze serieus en onbehandelbaar worden’.
‘In 2014 waren er niet veel mensen in Nederland die implantaten in hennen gebruikten, en we hebben een hoop geleerd van onze internationale vrienden. Tegenwoordig leven onze hennen gezondere en langere levens. Veel van hen – omdat ze voornamelijk gered zijn uit de eierindustrie – hebben nu implantaten. Bijna alle ex-legkippen krijgen op een gegeven moment eigerelateerde problemen, zij het geïnfecteerde eileiders, windeieren, anderszins misvormde eieren etc.’
Over Ex Legkipjes
Ex Legkipjes NL is een vegan micro-opvang in Nederland die zich focust op het redden van kippen, met name ex-legkippen. Ze hebben ook twee voormalige zwerfkatten en twee geredde paarden op hun boerderij. Ze zijn hun opvang begonnen in 2011, wat het jaar was dat ze begonnen zijn met het opvangen van ex-legkippen.
Over Dierenkliniek Makatsi
Makatsi is een dierenkliniek gevestigd in Nieuw-Amsterdam, Nederland. Dr. Shirley Hendriks, DVM MRCVS begon met de praktijk in 2002. De kliniek behandelt een breed scala aan kleine dieren, van honden en katten tot kippen aan toe!”
Bron: Lees hier het originele verhaal van Poultry DVM over onze dappere Elsa:
http://www.poultrydvm.com/cases/elsa
